|
Jedna z sutr Patańdżalego mówi, że dla rozpoznającego wszystko jest niewygodą, a więc cała rzeczywistość przedmiotowa. Jeśli więc złoże karmiczne ma przyczynę w uciążliwościach, to znaczy, że cała rzeczywistość przedmiotowa jest dla niego podstawą. Skutek /owocowanie/ jest związane z wędrówką jaźni. Symbolem wędrówki jest pień i gałęzie drzewa, narodziny /owocowanie/ to zatrzymanie się w swej wędrówce. Jest to równoznaczne z przyjęciem określonej postaci czy odrodzeniem się w określonym świecie. Ze względu na różnorodność rozwoju to, co dla jednych jest przyszłością /owocem - wcieleniem/ dla innych może być przeszłością czyli istnieniem w świecie bardziej zewnętrznym. Ewolucja duchowa zgodna z prawem karmana jest więc zamianą doznań uznawanych za hierarchicznie niższe na świat doznań hierarchicznie wyższych. Prawo karmana dopuszcza też istnienie procesów inwolucji osobowości rozróżniając czyny płynące z przewinień. Zgodnie z tym jaźń w następującym wcieleniu może cofnąć się do pozycji wyjściowych. Czas płynie tu odwrotnie. Ponieważ karman tworzy się w okresie między śmiercią a ponownymi narodzinami, dotyczy on wszelkich procesów związanych z życiem, zatem złoże karmiczne można rozumieć jako drzewo życia Na złoże karmiczne składają się zasługi i przewinienia. W związku z tym drzewo życia które symbolizuje karmana można też rozumieć jako bibilijne drzewo wiadomości dobrego i złego. Spożywanie owoców tego drzewa jest tożsame z doznaniem tzn. przyjęciem wcielenia, co prowadzi do coraz większego uwikłania się w świecie sansarycznym. Główną przyczyną inspirującą doznania w postaci wcielenia i okresu życia jest niewiedza i wyrastające z niej uciążliwości: świadomość jestem, pragnienie, awersja i przywiązanie do życia przejawiające się w formie realizacji następujących wcieleń. Bezpośrednią przyczyną wyzwalającą tendencję do doznawania przemiany jest czysta energia /radżas/, której odpowiada starotestamentowy symbol węża kusiciela. Drzewo symbolizuje prawo karmana. Ciemna i biała połowa oznacza, że złoże karmiczne składa się z czynów negatywnych i pozytywnych. Pozytywne czyny wyznaczają drogę ewolucji jaźni, natomiast czyny negatywne sprawiają, że jaźń schodzi do światów hierarchicznie niższych. |