Ewolucja i inwolucja rzeczywistości przedmiotowej
olej, 60 x 70 cm, 1987 r.

Jego nazwą - pranawa.
 
poprzedni
strona glowna
nastepny
schowaj opis

      Obraz wyraża relację Iśwary względem rzeczywistości przedmiotowej. Jest on jej desygnatem. Rzeczywistość ta tożsama jest z mistyczną zgłoską "AUM" zwaną pranawa. Dźwięk "AUM" wyraża powstawanie i dążenie świata do idealnej formy oraz jego trwanie. Powstawanie świata symbolizują koncentryczne pola rozchodzące się od środka. Oznaczają one kosmiczną hierarchię światów od najsubtelniejszych do najbardziej zagęszczonych. Drugim aspektem jest dążenie rzeczywistości do formy nieprzejawionej. Dążenie to wyrażone zostało symbolem krzyża, którego ramiona zmierzają do środka. Różne rodzaje czerwieni symbolizują niszczący charakter energii, a krzyż wskazuje, że niszczeniu towarzyszy cierpienie. Im bliżej środka tym energia przemian jest subtelniejsza i bardziej skupiona. Trzecim aspektem świata jest jego istnienie w formie nieprzejawionej zwanej awjaktą lub pradhaną. Istnienie to symbolizuje białe centrum. Koncentryczne linie z których składa się obraz są tak rozłożone, że można na ich podstawie utworzyć rysunek dzwonu, który w tym przypadku symbolizuje dźwięk. Cała rzeczywistość jest więc obiektywizacją dźwięku "AUM". Obraz otoczony jest złotą obwódką, która symbolizuje Iśwarę. Ponieważ Iśwara jest desygnatem tak rozumianej rzeczywistości, jest ona płaszczyzną w stosunku do jego egzystencji.

     Przedstawioną pracę można też rozumieć jako jeden ze starożytnych modeli kosmologicznych świata. Pradhanę, która jest podstawą świata i jest względem niego nieokreślona można interpretować jako matematyczny punkt, z którego wyszedł pierwotny impuls. Natury impulsu nie jesteśmy w stanie pojąć, bo nasze istnienie jest cieniem w stosunku do istnienia Iśwary. Rzeczywistość jest dynamiczna i zmierza do stanu absolutnego zagęszczenia. Osiągnąwszy ten stan eksploduje i powraca powoli a potem coraz szybciej do swego źródła. Natury eksplozji też nie jesteśmy w stanie zrozumieć z podobnego powodu co i natury pierwotnego impulsu.