Natura czasu. Czas rzeczywisty i urojony
olej, 60 x 70 cm, 1988 r.

Przeszłe i przyszłe z własnej natury jest - z powodu różnicy form czasowych cech.
 
poprzedni
strona glowna
nastepny
schowaj opis

      Obraz przedstawia rzeczywisty podmiot poznający. Dwie złote linie wychodzące z centralnego punktu symbolizują najwyższą formę poznania bezpośredniego wykraczającego poza czas. Pośrednio więc linie te wyrażają wieczność tożsamą z wyzwoleniem. Dążą one do nieskończoności, co oznacza też nieskończony charakter poznania. Granica prostych będąc w nieskończoności wyraża Iśwarę, byt wolny będący zasadą wszelkiej podmiotowości. Realizację stanu Iśwary wyraża dążenie linii krzywych do prostej wychodzącej z centralnego punktu. Proces tej realizacji jest więc tożsamy z osiągnięciem stanu najgłębszej jaźni.

     Linie krzywe wyrażają istnienie różnych zjawiskowych jaźni. Czas w przypadku tych jaźni płynie w okręgu zamkniętym. Im większa krzywizna linii dla względnego obserwatora określającego tę krzywiznę z własnego punktu widzenia /rytmu czasowego/ tym mniejszy horyzont czasu. Zwiększanie horyzontu to wchodzenie w inne, wydłużone rytmy czasu, a zatem dążenie do rytmu nieskończonego. Realizacja tego procesu jest dla określającego obserwatora czasem przyszłym. Guny nie wchodzą w zakres postrzegania właściwy dla czasu teraźniejszego, gdyż nie stanowią rzeczywistości, którą mogłyby wyrażać okręgi. Są one jedynie elementami budowy każdego świata. Czas teraźniejszy dla określonego obserwatora jest związany ze zjawiskami przejawionymi. Mogą go wyrażać różne rodzaje okręgów. Czas przyszły i przeszły są natury subtelnej. Realizacja przyszłości to wydłużenie rytmu czasu.

     Ponieważ wg Jogabhaszji przeszłe istnieje przez swoje doświadczone zjawienie się, ma ono istnienie w świadomości. Przeszłość jest więc to sfera pamięci ejdetycznej, która wszystko gromadzi, przeszłość, teraźniejszość i przyszłość istnieją w sposób rzeczywisty, a można ich doświadczyć przez odpowiedni akt skupienia.

     Każda dowolna krzywa jest fragmentem okręgu, który wyraża określoną rzeczywistość. Istoty świadome, żyjące w niej tworzą czas pozorny /cykliczny/. Doświadczenie właściwego samadhi pozwala wejść w dłuższy cykl przemian czasowych tzn. znaleźć się w przyszłości.